Żeglowanie na katamaranie

04 09 2023

Żeglowanie na katamaranie jest prostsze niż myślisz

O zaletach żeglowania na katamaranie można by wiele pisać. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, na co zwrócić uwagę, aby żegluga na dwukadłubowcu była prosta i przyjemna.

Manewrowanie katamaranem

Wiele osób porównuje manewrowanie katamaranem do prowadzenia koparki lub czołgu. Z pewnością coś w tym jest. Dwa niezależnie pracujące silniki, usytuowane w każdym z kadłubów w dużej odległości od siebie są w stanie wygenerować ogromny moment obrotowy jachtu.

Wykonując manewry katamaranem w porcie zalecamy na wstępie zablokować oba koła sterowe w pozycji zero. Pozwoli nam to skupić uwagę na odpowiedniej pracy dwiema manetkami, z których każda obsługuje osobny silnik.

Aby katamaran popłynął do przodu, oba silniki muszą pracować naprzód z tymi samymi obrotami (Rys. A). Jednoczesna praca silników wstecz spowoduje oczywiście ruch jednostki do tyłu. Gdy chcemy obrócić katamaran w miejscu, zgodnie z ruchem wskazówek zegara, musimy z jednakową mocą pracować lewym silnikiem naprzód, a prawym wstecz. Katamaran obrócimy w przeciwnym kierunku, gdy postąpimy odwrotnie (Rys. D). Tempo manewrów zależy bezpośrednio od obrotów obu silników – im wyższe, tym wszystko dzieje się szybciej.

Zwykle nie da się jachtu obrócić w miejscu z powodu występującego zjawiska dryfu. Katamarany ze względu na niewielkie zanurzenie i dużą powierzchnię boczną charakteryzują się stosunkowo dużym znosem. Warto o tym pamiętać planując każdy manewr.

Skręcanie katamaranem w porcie bez użycia steru (który wcześniej zablokowaliśmy w pozycji zero) wykonujemy poprzez odpowiednie ustawienie obrotów i kierunku pracy każdego z silników. Mając w porcie dużo miejsca możemy pracować dwoma silnikami w tę samą stronę, a jedynie różnicą obrotów wywoływać skręt kadłuba w konkretnym kierunku. Dla przykładu, jeśli oba silniki będą pracować naprzód, lecz prawy na wyższych obrotach, to katamaran zacznie stopniowo skręcać w lewo (rys. B).

A. Oba silniki pracują naprzód z tą samą mocą. Katamaran płynie na wprost.
B. Obniżamy obroty lewego silnika. Katamaran zaczyna lekko skręcać w lewo, prędkość naprzód tylko nieznacznie się zmniejsza.
C. Aby zacieśnić skręt w lewo, lewy silnik ustawiamy na bieg wstecz z małą mocą. Prędkość jachtu naprzód spada.
D. Aby obrócić katamaran niemal w miejscu, oba silniki pracują z taką samą mocą, ale w przeciwnych kierunkach.

Gdy nie mamy zbyt dużo miejsca do manewrowania, przydatna staje się umiejętność zacieśniania cyrkulacji i skręcania jachtem z niższą prędkością. Realizujemy to poprzez pracę silników w przeciwnych kierunkach. Podczas gdy jeden z nich pracuje na wyższych obrotach i dalej napędza katamaran, drugi ustawiamy na niższych obrotach w przeciwnym kierunku. Dla przykładu, jeśli chcemy płynąc do przodu i zacząć ciasno skręcać w lewo, musimy lewym silnikiem zacząć pracować wstecz, podczas gdy prawy przez cały czas jest na wyższych obrotach, na biegu naprzód (rys. C).

Pozostałe manewry portowe wykonujemy podobnie jak na jachtach jednokadłubowych. Podczas podejść i odejść od kei wykorzystujemy te same, znane nam już wcześniej metody z wykorzystaniem cum i szpringów. Dużym ułatwieniem będzie zdecydowanie większa manewrowość katamaranów niż jachtów jednokadłubowych.

Na początku może wydawać się to trudne, ale jak mówi stare przysłowie „praktyka czyni mistrza”. Dobrą okazją do wielokrotnego przećwiczenia manewrów portowych jest nasze szkolenie na katamaranie, które co roku prowadzimy w Chorwacji.

Kotwiczenie

Manewr kotwiczenia na katamaranie różni się tylko w niewielkim stopniu od tego wykonywanego na jachcie jednokadłubowym. Podstawowe zasady dotyczące samego kotwiczenia pozostają bez zmian.

Łatwość w manewrowaniu katamaranem znacznie pomaga w precyzyjnym rzuceniu kotwicy. Utrzymanie kadłuba idealnie w linii wiatru, w trakcie wydawania lub wybierania łańcucha z wody, jest dużo prostsze na katamaranie niż jednokadłubowcu. Należy pamiętać, aby zawsze uważnie obserwować jak biegnie łańcuch i pilnować, by nie porysował nam kadłubów.

To co z pewnością różni kotwiczenie katamaranu od kotwiczenia jachtu jednokadłubowego to „wąsy”. Są to dwie liny, solidnie zamocowane do obu kadłubów katamaranu. Mają za zadanie zmniejszyć tzw. myszkowanie jachtu. Mocuje się je do łańcucha kotwicznego za pomocą szekli lub karabińczyka, tuż po tym jak wydamy jego odpowiednią długość. Na koniec, aby wąsy były odpowiednio napięte, należy wydać kilka dodatkowych metrów łańcucha.

Podobnie jak na innych jachtach, polecamy odpowiednio wcześniej omówić manewr kotwiczenia z członkami załogi. Warto przekazać im, na co mają szczególnie uważać, a także ustalić formę komunikacji. Ze względu na ograniczoną widoczność za sterem, a także hałas, który generuje winda kotwiczna, dobrym pomysłem jest ustalenie kilku podstawowych sygnałów ręcznych.

Przechył

Panuje przekonanie, że katamaran pływa bez przechyłu. To nie do końca prawda. W rzeczywistości katamaran pływa w przechyle od kilku do nawet kilkunastu stopni, w zależności od siły wiatru i konstrukcji kadłubów. W praktyce, na katamaranach turystycznych, przechył boczny jest jednak nie wyczuwalny. Przy normalnych warunkach wietrznych bez problemu można gotować na kuchence niewyposażonej w przegub kardana, a talerze, miski i szklanki nie „uciekają” ze stolika.

Przeczytaj również  >>> Katamaran – postaw na komfort i przestrzeń

Ształowanie

Mimo że przechyły na katamaranie są praktycznie niewyczuwalne, warto przed opuszczeniem portu lub zatoczki zabezpieczyć wszystkie luźno stojące lub leżące przedmioty. Większe fale, wywołane na przykład przepływającym promem, mogą spowodować, że niespodziewanie zaczną one żyć własnym życiem.

Refowanie żagli

Brak przechyłu ma inne konsekwencje, o których musimy pamiętać. Nasze wyczucie sił działających na takielunek jest znacznie ograniczone i jeżeli nie dostosujemy powierzchni żagli do panujących warunków, możemy doprowadzić do uszkodzenia ożaglowania lub osprzętu. W instrukcji obsługi znajdującej się na jachcie znajdziesz tabelę refowania obu żagli w zależności od siły wiatru i aktualnego kursu względem wiatru. Często tabela ta występuje również jako oddzielny dokument. Koniecznie zapoznaj się z nią podczas zaokrętowania i korzystaj podczas rejsu.

Ładowanie akumulatorów podczas pracy silników

Na katamaranie znajdują się dwa silniki stacjonarne, ale nie zawsze każdy z nich wyposażony jest w alternator służący do ładowania akumulatorów. Część jednostek posiada tylko jeden alternator. Sprawdź podczas przejęcia jachtu, który z silników możesz wykorzystać do zasilania instalacji elektrycznej.

Możesz zaoszczędzić paliwo płynąc na jednym silniku

Dwa silniki bardzo ułatwiają manewry portowe. Niezbędne są również, gdy płyniemy pod silny wiatr i falę. Praca obu nie jest jednak konieczna podczas bezwietrznej pogody. Gdy odstawimy jeden z silników, prędkość jachtu spadnie w niewielkim stopniu. Można w ten sposób zaoszczędzić paliwo, gdy prędkość nie jest naszym priorytetem.

Ponton na katamaranie

Większość katamaranów wyposażona jest w żurawik do transportu pontonu na rufie. Często zdarza się, że wiszący na żurawiku ponton wystaje znacznie poza obrys kadłubów. Warto, przed podejściem rufą do kei, zwodować go i przymocować w części dziobowej. Zabezpieczy to pontonu przed zniszczeniem w sytuacji, gdy niespodziewanie podpłyniemy zbyt blisko do nabrzeża.

Pamiętaj, aby nie wchodzić do pontonu zanim nie opuścisz go na wodę. Zapobiegnie to uszkodzeniom zarówno pontonu, jak i żurawika.

Wodę z pontonu możesz łatwo usunąć, odkręcając korek na pawęży pontonu i podnosząc dziób nieco wyżej od jego części rufowej.

Jak widzisz pływanie na katamaranie nie jest zbyt skomplikowane i z pewnością bardzo komfortowe. Zachęcamy do spróbowania swoich sił w żeglowaniu dwukadłubowcem.

---

Chciałbyś zasmakować komfortowego żaglarstwa? Sprawdź nasze kierunki i aktualne oferty!

Czarter katamaranów

---