Piran

Na słoweńskim wybrzeżu Adriatyku, pomiędzy włoskim Triestem, a chorwacką częścią Istrii, gdzie ląd wychodzi głęboko w morze, kryje się wyjątkowo malownicze miejsce; pełne krętych uliczek, wąskich zaułków ze starymi kamienicami oraz charakterystycznymi domami z czerwonymi dachami – Piran.

W Piranie na każdym kroku widać jego barwną historię – miasto było pod panowaniem Rzymian, Włochów, Austriaków czy Jugosłowian. Jednak, bez wątpienia, jednym z najważniejszych epizodów w jego historii jest okres, w którym miasto znajdowało się pod kontrolą Wenecjan. To był prawdziwy czas rozkwitu Piranu. Wówczas powstała większość dzisiejszej zabudowy miejskiej, a także potężny system fortyfikacji.

Wizytówką Piranu jest plac Tartiniego, nazwany imieniem słynnego obywatela miasta – skrzypka i kompozytora Giuseppe Tartiniego, żyjącego na przełomie XVII i  XVIII wieku. Pierwotnie w miejscu placu znajdowały się rybackie doki. Z czasem zostały zabudowane ważnymi miejskimi budynkami, aż wreszcie pod koniec XIX wieku zdecydowano się w tym miejscu wybudować reprezentacyjny rynek miasta otwarty na niewielką przystań dla jachtów i rybackich łodzi.  Przy rynku możemy podziwiać m.in. czerwoną kamienicę, zwaną Wenecjanką  –  arcydzieło gotyku weneckiego. W tej samej części placu znajdziemy jeden z najstarszych budynków – dom patrona rynku, w którym aktualnie znajduje się izba pamięci poświęcona skrzypkowi i siedziba włoskiej społeczności Piranu.

Nad miastem góruje Katedra św. Jerzego (Stolna cerkev sv. Jurija). Rozpoczęcie jej budowy datuje się na XII wiek, jednak swój ostateczny kształt zawdzięcza przebudowie, która miała miejsce w epoce baroku. Wpływy włoskie szczególnie widoczne są w konstrukcji przykatedralnej dzwonnicy, wzorowanej na dzwonnicy św. Marka z Wenecji. Wieża stanowi świetny punkt widokowy. Można z niej podziwiać zarówno słoweńską, jak i chorwacką część Istrii.

Najstarsze centrum miasta zostało otoczone murami obronnymi. Wraz z rozwojem na przestrzeni wieków rozszerzały się, włączając w obręb miasta kolejne dzielnice. W końcowej fazie rozwoju, na początku XVI wieku, objęły cały półwysep miejski. Największa ich część, która zachowała się do dziś, pochodzi z przełomu XV i XVI wieku. Zewnętrzny wygląd oraz wysokość budowli wskazuje na typową obronną konstrukcję, charakterystyczną dla średniowiecznych miast. W celu umożliwienia jej zwiedzania, miasto odrestaurowało część wież oraz schody je łączące.

Do dziś zachowało się 8 bram, które kiedyś wyznaczały granice miasta: Brama Prva Rašporska vrata (klasyczny przykład architektury stylu gotyckiego), Brama Druga Rašporska vrata (ukończenie jej budowy datuje się na drugą połowę XV wieku), Brama Mestna vrata Marčana (wzniesiona w roku 1534), Brama Miljska vrata (z XIII wieku; jest jedną z najstarszych bram miejskich. Swoją nazwę zawdzięcza starej ulicy Miljska, prowadzącej do morza), Brama Dolfinova vrata (w stylu gotyckim, z pięknym herbem z trzema delfinami; zbudowana w XV wieku na żądanie ówczesnego burmistrza Dolfina), Brama Poljska vrata (prawdopodobnie z XV wieku) oraz  Brama Vrata sv. Jurija (w stylu barokowym;  połączona z Pałacem Sędziowskim).

Okolice miasta znane są z produkcji soli, która do dzisiaj wydobywana jest tradycyjnymi metodami. Będąc w Piranie warto spróbować jednego z lokalnych produktów z jej dodatkiem.

Piran jest niewielkim miasteczkiem z bardzo wąskimi ulicami dlatego ruch kołowy jest tutaj bardzo ograniczony. Jeśli do Piranu dotrzemy samochodem musimy pozostawić go poza miastem, na jednym z płatnych parkingów.